Alloh

Alloh
	;
Qardosh loyihalar
	Vikipediyadagi maqola Vikimaʼlumotlar sahifasi Vikilugʻatdagi maʼnolari Vikiombordagi tasvirlar Wikinewsdagi yangiliklar

Alloh (arabcha: الله‎‎) — Islom dinida Xudoning nomi. Qurʼonda 99 nom bilan sifatlangan. Arabshunoslikda Alloh soʻzi al-ilah deb tushuniladi. Al birlik aniq artikli (الـ) va ilah (إلٰهٌ) — xudo maʼnosini bildiruvchi soʻzning qoʻshilishi natijasida hosil boʻladi, deb ishoniladi. Injildagi yahudiycha „Elohim“, oromiycha „Elah“, suriyacha „Alah“ va akkadcha „El“ deyiluvchi nomlari bor.

Iqtiboslar


	الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِين الرَّحْمـنِ الرَّحِيم مَـالِكِ يَوْمِ الدِّين إِيَّاك نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِين اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّين
	— Qurʼon, w:Fotiha surasi

A

	Agar Allohga doʻst boʻlishni xohlasangiz, nafsingizdan qoʻrqing! Agar Allohga doʻstlikning mazasini biroz tatib koʻrganingizda edi, Undan uzilib qolishning naqadar achchiqligini bilgan boʻlardingiz^[1].
	— Shayx Shibliy

	Agar bir sodiq banda ming-ming yil Allohga boqib, bir lahzagina yuzini oʻgirsa, ana shu lahzada yoʻqotgani topganidan koʻp boʻladi^[2].
	— Abu Turob Naxshabiy

	Alloh bilan birga bo‘lmoq — farz, dunyodan ayrilmoq — sunnatdir^[3].
	— Abu Yazid Bastomiy

	Alloh bizga oʻzimizdan, boʻyin tomirimizdan ham yaqindir. Ammo biz oʻzimizdagi salbiy illatlar ila Undan juda uzoqmiz^[4].
	— Anvar Oydin

Allohdan qoʻrqib yigʻlashim va koʻz yoshlarimning yuzimga oqishi tanam ogʻirligicha tilloni sadaqa qilishimdan yaxshiroqdir. Qaysi banda Alloh taolodan qoʻrqib yigʻlasa-yu, koʻz yoshidan bir tomchi yerga tushsa, toki tomchi osmonga chiqib ketmagunicha unga doʻzax oʻti tegmaydi. Holbuki, osmondan tushgan tomchi qaytmagani singari u ham hech qachon samoga qaytmaydi. Dunyoda Allohdan qoʻrqib yigʻlagan kishiga hech qachon doʻzax oʻti yetmaydi^[5].

— Kaʼbul Axbor

Allohdan qoʻrqishning alomati yetti narsada ayon boʻladi: tilida – yaʼni, tilini yolgʻondan, gʻiybatdan, ortiqcha soʻzlardan tiyadi, Allohning zikri, Qurʼon tilovati, ilmiy muzokaralar bilan mashgʻul qiladi; qornida – yaʼni, faqat halol narsani va hojati miqdoricha yeydi; koʻzida – yaʼni, haromga boqmaydi, dunyoga ragʻbat nazari bilan emas, ibrat nazari ila qaraydi; qoʻlida – yaʼni, uni haromga choʻzmaydi, Alloh toatidagi ishlarga uzatadi; oyogʻida – yaʼni, Alloh gunoh, degan ishlarga yurmaydi; qalbida – yaʼni, undan birodariga dushmanlik, gʻazab, hasad kabi illatlarni chiqarib tashlaydi va musulmonlarga nisbatan mehr-shafqat uygʻotadi; toatda —yaʼni, toati Alloh yoʻlida xolis boʻladi, riyo va nifoqdan saqlanadi^[6].

— Abu Lays Samarqandiy

	Allohga qilgan ibodating birovlarning senga taʼzim qilishlariga sabab boʻlmasligi kerak^[7].
	— Abu Hafs Haddod

	Allohga sevgisi boʻlgan biron kimsani sevgan odam Allohni sevadi. Allohga itoatli kimsani siylagan odam Allohni izzat-ikrom qilayotgan boʻladi^[8].
	— Sufyon Savriy

Allohni eslatuvchi qancha-qancha kishilar bor, lekin oʻzlari Allohni unutgan. Allohdan qoʻrqituvchi qancha-qancha kishilar bor, lekin oʻzlari Allohga gunoh qilishga jur’atli. Allohga yaqinlashtiruvchi qanchadan-qancha kishilar bor, lekin oʻzlari Allohdan uzoq. Alloh yoʻliga chaqiruvchi qancha-qancha kishilar bor, lekin oʻzlari Allohdan qochuvchi. Allohning oyatlarini oʻqiydigan qancha-qancha kishilar bor, lekin oʻzlari Allohning oyatidan tashqaridadirlar^[9].

— Ibn Sammok

	Allohning eng qudratli zot ekanligini bilib yetmagan Uni hech qachon tanimaydi. Uning qudratli ekanini qanday biladi? Uning qudrati shundaki, istaganidan olib, istaganiga beradi. Hech nimasi yoʻgʻiga oʻzidan beradi^[7].
	— Shaqiq Balxiy

	Allohning lutfi boʻlmasdan bir kimsa unga yetisholmaydi. Allohga yetishishning yoʻli Uning rasuli hazrati Muhammadga (s.a.v.) tobe boʻlishdir^[9].
	— Junayd Bagʻdodiy

K

	Kim Allohdan qoʻrqsa, Alloh uni saqlaydi. Kim Allohga tavakkal qilsa, Alloh unga kifoyadir. Kim Allohga shukr etsa, U unga ziyoda qiladi. Kim Allohga qarz bersa, unga ajrini ato etadi^[8].
	— Umar ibn Xattob

U

	Urugʻlikni ham, poʻchoqni ham, niyat-u orzularni ham, muhabbat-u firoqni ham yaratuvchi Alloh taolodir^[5].
	— Az-Zamaxshariy

X

	Xor-u zorlikni maxluqlar xizmatida, aziz-u mukarramlikni Xoliq xizmatida boʻlishda koʻrdim^[5].
	— Najmiddin Kubro

Manbalar

↑ Tursun 2006, s. 48.
↑ Tursun 2006, s. 39.
↑ Tursun 2006, s. 32.
↑ Tursun 2006, ss. 30–31.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Tursun 2006, s. 34.
↑ Tursun 2006, ss. 44–45.
↑ ^7,0 ^7,1 Tursun 2006, s. 38.
↑ ^8,0 ^8,1 Tursun 2006, s. 49.
↑ ^9,0 ^9,1 Tursun 2006, s. 51.

Adabiyotlar

Tursun, Ahmad. Sharq donishmandlari hikmatlari. Toshkent: „Sharq“ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi, 2006 — 208-bet.

[FOOTNOTETursun200648-1] Tursun 2006, s. 48.

[FOOTNOTETursun200639-2] Tursun 2006, s. 39.

[FOOTNOTETursun200632-3] Tursun 2006, s. 32.

[FOOTNOTETursun200630–31-4] Tursun 2006, ss. 30–31.

[FOOTNOTETursun200634-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Tursun 2006, s. 34.

[FOOTNOTETursun200644–45-6] Tursun 2006, ss. 44–45.

[FOOTNOTETursun200638-7] 7,0 ^7,1 Tursun 2006, s. 38.

[FOOTNOTETursun200649-8] 8,0 ^8,1 Tursun 2006, s. 49.

[FOOTNOTETursun200651-9] 9,0 ^9,1 Tursun 2006, s. 51.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]