Hikmatli soʻzlar

Hikmatli soʻzlar
	;
Qardosh loyihalar
	Vikipediyadagi maqola Vikimaʼlumotlar sahifasi Vikilugʻatdagi maʼnolari Vikiombordagi tasvirlar

Hikmatli soʻzlar, aforizm — tugal fikrni anglatuvchi, oʻtkir mazmunli qisqa va loʻnda ibora, bayt, jumla. Xalq maqollaridan farqli ravishda hikmatli soʻzlar kelib chiqishi jihatidan maʼlum bir shaxs (yozuvchi, shoir, publitsist, faylasuf, olim, davlat arbobi va boshqalar)ga mansub boʻlib, individualligini saqlab qoladi.

A

	Aforizmlar — falsafiy mushohadalarni ifodalashning deyarli eng qulay shaklidir^[1].
	— Lev Tolstoy

	Aforizmlar hayot daraxtida yetilgan mevadek boʻlishi kerak^[1].
	— J. Nizar

	Aforizmlar — ixcham shakldagi donolik, fikr va tuygʻular javhari^[1].
	— U. Oljer

	Axloqiy aforizmlar maʼnaviyatdagi mustahkam negizlarni, inson faoliyati va ongidagi sabr-bardosh asoslarini belgilab beruvchi hayotiy majburiyatlarni, turmush donishmandligi, nuqtai nazarlarni qisqa shaklda bayon etadi^[1].
	— Georg Wilhelm Friedrich Hegel

	Axloq uzundan-uzun gap, nasihatgoʻylikdan koʻra ixchamgina hikmatli soʻzlarda yaxshi ifodalanadi^[1].
	— Immerman Karl Lebrext

B

	Biz faqat kishilarning xizmatinigina emas, ularnnng soʻzlarini ham xotirada saqlashimiz darkor. Nutqlar, nomalar va hikmatli soʻzlar majmualari — oʻsha soʻz, oʻsha fikrlarning chinakam xazinasi^[2].
	— Frensis Bekon

	Buyuk donishmandlar hikmatli soʻzlarning koni boʻlganlar. Ulardan har bir kishi hayot uchun foydali juda koʻp fikrlarni topishi mumkin^[2].
	— Feokrit

F

	Fikr va hikmatli soʻzlar, xonani bezab turgan gul singari koʻngilni bezaydi^[2].
	— Effendi Kapiyev

H

	Har kuni aqalli bitta qoʻshiq eshitish, yaxshi rasm koʻrish va iloji boʻlsa istagan bir hikmatli soʻzni oʻzlashtirib olmoq darkor^[2].
	— Johann Wolfgang von Goethe

	Hikmatli soʻz kitoblari aqlning mustaqil faoliyatiga nafaqat tazyiq oʻtkazadi, aksincha, mustaqil faoliyatga chorlaydi^[3].
	— Lev Tolstoy

	Hikmatli soʻz va aforizmlar — chinakam hayotiy donishmandlik va adabiyotning magʻzi ekanini, hikmatli soʻz va aforizmlarga boy kitoblargina koʻproq naf borishini unutmaslik kerak: odamlar kitob oʻqiyotganda asosan shu hikmatli soʻzlarni izlashlari zarur^[2].
	— J. Morley

I

	Inson tafakkuri va tajribasining boqiy xazinalari ming yillar osha soʻzda jamlanadi va abadul-abad yashaydi^[4].
	— Mixail Sholoxov

J

	Jamiki hikmatli soʻzlarda tugallik maʼlum darajada qisqa ifoda shakliga qurbon beriladi^[1].
	— Samuel Johnson

K

	Kishilarning aql bovar qilmas darajadagi xilma-xil munosabatlari xalqning gʻoyat sayqallangan hikmatli soʻzlari va aforizmlarida oʻz aksini topgan^[4].
	— Mixail Sholoxov

L

	Loʻnda hikmatli soʻzlar kishilarning miyasiga singib qoladi, ildiz otib, gullaydi, hosil beradi va hamisha taʼsir koʻrsatib boradi^[2].
	— Fridrix Bodenshtedt

M

	Mazmuni teran va topib aytilgan ajoyib hikmatlar hech qachon unutilmaydi: ular avlodlardan avlodlarga oʻtib, butun asrlar davomida xotirada saqlanadi^[4].
	— Ludwig Börne

	Men, ayniqsa, ziddiyatli hodisalarga sinchkovligimni uygʻotuvchi va oʻsha ziddiyatlarni hal etib beruvchi har turli ixcham hikmatli soʻzlarni qadrlayman^[5].
	— Iogann Volfgang fon Gyote

O

	Oqillar zikrdan tafakkurga, tafakkurdan zikrga oʻtadilar. Qalblarining gapirishini talab qiladilar. Va nihoyat qalblari hikmatli soʻzlarni ayta boshlaydi^[6].
	— Hasan al-Basriy

Q

	Qadimdan odamlarning dono va bagʻoyat goʻzal hikmatli soʻzlari mavjud; biz ulardan oʻrganmogʻimiz darkor^[4].
	— Gerodot

T

	Turli-tuman tarbiyaviy hikoyatlar va hikmatli soʻzlarni toʻplash tengsiz davlatdir^[7].
	— Gyote

X

	Xalq donishmandligi odatda hikmatli soʻzlarda ifodalanadi^[4].
	— Nikolay Dobrolyubov

Sh

	Shunaqangi loʻnda hikmatli soʻzlar yoki maqollar borki, ularni hamma biladi va hamma foydalanadi. Agar bunday hikmatli soʻzlarga barcha kishilar ishonishmaganda edi, ular asrlardan asrlarga oʻtib kelmasdi^[4].
	— Kvintilian

	Shunaqangi oʻtkir soʻzlar boʻladiki, ular ancha murakkab hodisalarning mohiyatini ham ajoyib aniqlik bilan ifodalab beradi^[4].
	— Vladimir Lenin

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Voronsov 1989, s. 9.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Voronsov 1989, s. 10.
↑ Voronsov 1989, ss. 10–11.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 Voronsov 1989, s. 8.
↑ Voronsov 1989, s. 11.
↑ Tursun 2006, s. 65.
↑ Voronsov 1989, s. 7.

Adabiyotlar

Tursun, Ahmad. Sharq donishmandlari hikmatlari. Toshkent: „Sharq“ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi, 2006 — 208-bet.
Voronsov, Vladimir. Tafakkur gulshani, Sharifa Abdurazzoqova tarjimasi, Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1989 — 464-bet. ISBN 5-635-00915-X.

[FOOTNOTEVoronsov19899-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Voronsov 1989, s. 9.

[FOOTNOTEVoronsov198910-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Voronsov 1989, s. 10.

[FOOTNOTEVoronsov198910–11-3] Voronsov 1989, ss. 10–11.

[FOOTNOTEVoronsov19898-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 Voronsov 1989, s. 8.

[FOOTNOTEVoronsov198911-5] Voronsov 1989, s. 11.

[FOOTNOTETursun200665-6] Tursun 2006, s. 65.

[FOOTNOTEVoronsov19897-7] Voronsov 1989, s. 7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]