Kontent qismiga oʻtish

Oxirat

Vikiiqtibosdan olingan
Oxirat

Qardosh loyihalar

Oxirat (arabcha: الآخرة‎‎ — oxirgi kun, dunyoning tugash kuni) — diniy tushuncha. Oxirat haqidagi tasavvurlar barcha dinlarga xos.



A

[tahrirlash]
  •  

Allohdan qoʻrqqan kimsa jahl qilmaydi va xohlagan har ishini bajaravermaydi. Agar oxirat boʻlmasa edi, dunyoni bu tarzda koʻrmas edingiz[1].

  — Umar ibn Xattob
  •  

Alloh xohlasa, bu dunyoda beradi, xohlasa, oxiratga qoldiradi. Alloh dargohidagi ajr-mukofotlar tavakkul qilganlar uchun dunyo manfaatlaridan yanada ustun va bitmas-tuganmasdir[1].

  — Umar ibn Xattob

B

[tahrirlash]
  •  

Badaning uchun dunyoni, koʻngling uchun oxiratni lozim tut. Dunyo tanni semirtiradi, oxirat fikri koʻngilni oʻstiradi[2].

  — Sufyon Savriy

D

[tahrirlash]
  •  

Dunyoda ekinlar ekib-oʻrgan, baland koshonalar qurgan, uzoq vaqt zavq-u safo surgan dunyoning oʻgʻillari, doʻstlari bugun qayerda? Dunyo ularni yutib yubormadimi? Jalil Alloh dunyoga naqadar ahamiyat bermaganidek, siz ham unga shunday berilmang. Oxirat uchun harakat qiling[1].

  — Usmon ibn Affon
  •  

Dunyodagi ulushing seni albatta qidirib topadi. Sen undan koʻra oxiratdagi ulushingga muhtojroqsan. Binobarin, sen oxiratdagi ulushingni tanla![1]

  — Muoz ibn Jabal
  •  

Dunyo hayoti bilan oxirat hayoti bir erkakning ayni vaqtda nikohida boʻlgan ikki xotiniga oʻxshaydi. Biri mamnun boʻlsa, ikkinchisi kuyaveradi[3].

  — Ali ibn Abu Tolib
  •  

Dunyo hayotida qoʻlga kiritolmagan narsalaring uchun qanchalik achinsang, oxirat tushunchasi qalbingdan shunchalik oʻchiriladi[3].

  — Molik ibn Dinor
  •  

Dunyo ila oxirat ikki oilasi bor kishiga oʻxshar. Inson birini rozi qilarkan, ikkinchisini ranjitadi[4].

  — Abu Bakr Siddiq
  •  

Dunyo kezib oxiratini topganni koʻrmadik, lekin oxiratini qidirib, dunyosini topganlarni koʻrdik[5].

  — Hasan al-Basriy
  •  

Dunyo nashʼali, ammo asl joyimiz emas. Oxirat uchun ham harakat qilishimiz kerak[6].

  — Mahmud Esad Coşan
  •  

Dunyosini tark etib, faqat oxirati uchun amal qilgan odam ham yoki oxiratini tark etib faqat dunyosi uchun amal qilgan odam ham sizlarning yaxshilaringiz emas. Balki unisiniyam, bunisiniyam ushlagan odam yaxshilaringizdir[5]

  — Umar ibn Xattob

E

[tahrirlash]
  •  

Eh, bizlar bu dunyoda faqir va bechorahol boʻlishdan qoʻrqamiz. Ammo oxiratda faqir, nochor va rasvoyi jahon boʻlishdan qoʻrqaymiz. Holbuki, biz – bandalarning yaxshi amallarga faqir-u kambagʻal boʻlishimiz bu dunyodagi kambagʻalligimiz va nochorligimizdan qoʻrqinchliroq va uyatliroqdir[7][8].

  — Yahyo ibn Maoz

H

[tahrirlash]
  •  

Ham dunyo, ham oxirat uchun harakat qilmagan odamni xushlamayman[1].

  — Abdulloh ibn Masʼud

K

[tahrirlash]
  •  

Kim dunyolikni qattiq istasa-yu, unga bu berilsa, bunga hech qachon qanoat qilmaydi, yana istaydi. Kim oxiratlikni qattiq istasa-yu, unga bu berilsa, u ham bunga qanoatqilmaydi, yana istaydi. Na dunyolik orzularining, na-da oxiratlik orzularining soʻnggi bordir[9].

  — Abu Sulaymon Doroniy

O

[tahrirlash]
  •  

Odamzot uch narsaga afsuslanib bu dunyodan koʻchadi: toʻplagan moli va boyligi bilan toʻymaydi, orzulariga erisholmaydi, oxirat hayoti uchun hozirligini qilolmaydi[10].

  — Hasan al-Basriy
  •  

Oxiratni oʻylamay bu dunyoda boylik izlaganlar bu dunyoda yoki oxiratda xor boʻladilar[11].

  — Hamdun Qassor

Manbalar

[tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Tursun 2006, s. 81.
  2. ↑ Tursun 2006, s. 76.
  3. ↑ 3,0 3,1 Tursun 2006, s. 75.
  4. ↑ Tursun 2006, s. 82.
  5. ↑ 5,0 5,1 Tursun 2006, s. 70.
  6. ↑ Tursun 2006, s. 80.
  7. ↑ Tursun 2006, s. 41.
  8. ↑ Tursun 2006, s. 71.
  9. ↑ Tursun 2006, s. 73.
  10. ↑ Tursun 2006, s. 77.
  11. ↑ Tursun 2006, s. 83.

Adabiyotlar

[tahrirlash]
  • Tursun, Ahmad. Sharq donishmandlari hikmatlari. Toshkent: „Sharq“ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi, 2006 — 208-bet. 
"https://uz.wikiquote.org/w/index.php?title=Oxirat&oldid=18343" dan olindi