Kontent qismiga oʻtish

Riyo

Vikiiqtibosdan olingan
Riyo
Qardosh loyihalar

Riyo (arabcha: رياء‎ – ikkiyuzlamalik, munofiqlik; nosamimiylik) – islomiy atama boʻlib, Alloh uchun emas, balki boshqalarga oʻzini koʻrsatish maqsadida, xoʻjakorsinga qilingan harakatlar va ezgu ishlarni anglatadi. Aqidada bu tushuncha ixlos tushunchasiga qarama-qarshi qoʻyiladi.

Alifbo tartibi boʻyicha:
A · B · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · X · Y · Z · · · Sh · Ch · ng · Yana qarang · Havolalar

  •  

Alloh taolo uchun qilingan har ish ixlosdir, xalq uchun qilingan har nima riyodir[1].

  Abul Hasan Haraqoniy
  •  

Bir amalni odamlar uchun tark qilish — riyo, odamlar uchun qilish esa — shirkdir. Lekin kimning ibodati yolgʻizlikda xushuʼliroq boʻlsa, mana shu joiz va mahbubdir[2].

  Fuzayl ibn Iyoz
  •  

Insonlar sababli bir amalni tark qilish — riyodir va insonlar sababli bir amalni bajarish — shirkdir. Alloh bu ikkitasidan saqlagani — haqiqiy ixlosdir[3].

  Abu Ali Fuzayl ibn Iyoz
  •  

Kumushning tashqi koʻrinishi oppoq boʻlsa ham, qoʻlda va choʻntakda koʻp ushlansa, qora yuqtiradi. Shunga oʻxshash baʼzi odamlarning soʻzlari zohirida kumush kabi porloq va toza koʻrinsa ham, lekin qaygʻu va zarar keltiradi[4].

  Jaloliddin Rumiy
  •  

Muvozanat toʻrt joydadir: iymon va kufr oʻrtasida, toʻgʻrisoʻzlik va yolgʻon oʻrtasida, tavhid va shirk oʻrtasida, ixlos va riyo oʻrtasida[5].

  Xoris Muhosibiy
  •  

Riyo bor har qanday ishda ravolig-u ziyo yoʻqdir[6].

  Az-Zamaxshariy

Manbalar

[tahrirlash]
  1. Tursun 2006, s. 24.
  2. Tursun 2006, s. 55.
  3. Tursun 2006, s. 47.
  4. Tursun 2006, s. 124.
  5. Tursun 2006, s. 56.
  6. Tursun 2006, s. 100.

Adabiyotlar

[tahrirlash]
  • Tursun, Ahmad. Sharq donishmandlari hikmatlari. Toshkent: „Sharq“ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi, 2006 — 208-bet.