Shaytanat
Qiyofa
Shaytanat — Oʻzbekiston xalq yozuvchisi Tohir Malik qalamiga mansub 5 kitobdan iborat qissa.
Iqtiboslar
[tahrirlash]- — Men do‘zaxda kuyishimni bilaman, ammo mendan oldin o‘sha sovet hokimiyati kuysin.
— Nega? — deb so‘raydi ota.
— Agar otamni begunoh olib ketishmaganida, uni o‘ldirishmaganida — onam o‘lmas edi, ukam o‘lmas edi, men esa bu ko‘chaga kirmas edim, — deb javob qaytaradi Asadbek.
Shunda Muhiddin ota deydi:
— Otasi otilganlarning barchasi ham bu ko‘chaga kirgan emasku...[1] - Yoshlikda odatlansang, qariguncha koʻnikasan. Qariganda odatlansang, koʻnikkuncha koʻmilasan.
- Bir kuni oʻrtogʻiga yuragini oʻrtayotgan orzularini aytdi:
— Pulni nima qilasan, mashina olasanmi? — deb soʻradi oʻrtogʻi.
— Yoʻq, otamni topib, uni boqaman.
— Nega? — deb hayron boʻldi oʻrtogʻi.
— U bizni boqolmay tashlab ketgan ekan. Erkak kishining bunday qilishi — nomardlik. Nomardlik jazosiz qolmasligi kerak. Men uni boqib jazolayman. Har tishlam nonni tishlaganda meni tashlab ketganidan uyaladi, afsuslanadi. Afsuslanib, afsuslanib, yuragi siqilib qiynaladi. Qiynalib-qiynalib, oxiri oʻladi... - Dengiz ichra charx uruvchi girdobni,
Qaydan bilsin qirgʻoqdagi maysalar. - Men qarshimda musht koʻtarib kelayotgan dushmanimdan emas, ortimda qoʻl qovushtirib turgan doʻstimdan qoʻrqaman, chunki koʻnglimning sirlari uning qoʻlida.
- Ulugʻlaylik, doʻstlarni deb jonni bergan erlarni,
Qadrlaylik yaxshilikka buloq boʻlgan dillarni. - — Axir, u pul olmaydigan eshak-ku.
— Agar u pul olmaydigan eshak boʻlsa, sen berolmaydigan molsan. Bu dunyoda olmaydiganlar qolmagan. - Chinakam erkak boʻlish uchun oʻgʻil bola boʻlib tugʻilish kifoya emas.
- Dunyo shaytonning doʻkonidir, undan biror nima oʻgʻirlamaki, shayton uni qaytarib olishga kelib dodingni bermasin.