Kontent qismiga oʻtish

Insonparvarlik

Vikiiqtibosdan olingan
(Insoniylikdan yoʻnaltirildi)
Insonparvarlik

Qardosh loyihalar

Insonparvarlik — insonning qadri, erkinligi, baxt-saodati, teng huquqliligi toʻgʻrisida, insoniylikning barcha tamoyillarini yuzaga chiqarish uchun shart sharoitlar yaratib berish haqida gʻamxoʻrlik qilishni ifodalovchi tushuncha. Unga koʻra, dunyoda eng qimmatli narsa insondir, butun mavjudot, borliq insonga, uning baxt-u saodatiga xizmat qilishi lozim. Inson taqdiri, xalq manfaatlari, mamlakat kishilari haqida gʻamxoʻrlik qilish.

Alifbo tartibi boʻyicha:
A · B · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · X · Y · Z · · · Sh · Ch · ng · Yana qarang · Havolalar

  •  

Axloqiylik aql kuchining tuygʻu kuchiga insbatliligi demakdir. Tuygʻu qanchalik kuchli boʻlsa va aql unga qanchalik yaqin tursa, kishining odamgarchiligi shu qadar kuchli. Aqlni toʻldiradigan va oʻtmaslashtiradigan tuygʻular bor va ayni zamonda tuygʻular harakatini sovitadigan aql ham mavjud[1].

  Mixail Prishvin
  •  

Birov senga muayyan bir mehnatni singdirsa,
U mehnatni unutma, misli oʻlik boʻlma.
Ey asl kishi, odamgarchilikni qoʻyma,
Kishilarga doim odamgarchilik qilib tur.
Kel mol degan nom olma, odamgarchilik qil.
Odamga odam boʻl, odamgarchilik qil[2].

  Yusuf Xos Hojib
  •  

Insoniyligi boʻlmaganning muloyimligi ham boʻlmaydi[3].

  Otalar soʻzi
  •  

Insoniylik shafqat va marhamat bilan boshlanadi va nihoyasiga yetadi. Insoniylikning asli[shafqat va marhamatdir[4].

  Muhammad Kamol
  •  

Odamgarchiligi bor mard kishi oʻzidan va oʻziniki ekanligiga hech kim tortishib oʻtirmaydigan narsadan boshqasiga egalik qilmaydi[5].

  Abu Rayhon Beruniy
  •  

Qayerda hirs yonar betutun,
Odamiylik unga boʻladi oʻtin[6].

  Mirzo Bedil

Manbalar

[tahrirlash]
  1. Voronsov 1989, ss. 27–28.
  2. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 166.
  3. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 97.
  4. Tursun 2006, s. 139.
  5. Tursun 2006, s. 110.
  6. Tursun 2006, s. 99.

Adabiyotlar

[tahrirlash]
  • Xomidiy, Hamidjon; Hasaniy, Mahmud. Mashriqzamin hikmat boʻstoni. Toshkent: „Sharq“ nashriyotmatbaa konserni, 1997 — 251-bet. ISBN 978-9943-00-130-5. 
  • Tursun, Ahmad. Sharq donishmandlari hikmatlari. Toshkent: „Sharq“ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi, 2006 — 208-bet. 
  • Voronsov, Vladimir. Tafakkur gulshani, Sharifa Abdurazzoqova tarjimasi, Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1989 — 464-bet. ISBN 5-635-00915-X. 

Havolalar

[tahrirlash]