Mehmon

Mehmon
	; Mehmon kutayotgan mezbonlar
Qardosh loyihalar
	Vikipediyadagi maqola Vikimaʼlumotlar sahifasi Vikilugʻatdagi maʼnolari Vikiombordagi tasvirlar

Mehmon — 1) Toʻy, ziyofat va shu kabi munosabati bilan yoʻqlab kelgan (borgan) shaxs; 2) Majlis, yigʻilish, kengash va shu kabilarga chetdan chaqirilgan shaxs; 3) Chetdan tashrif buyurgan, vaqtinchalik qoʻngan shaxs.

A

	Agar biror qaygʻu-alam yuz bergani yoki taʼziyali joyni eshitsang, darhol oʻsha yerga bor. Agar ziyofat-u mehmondorchilikka chaqirilsang, unda oʻzing oʻylab ish tut^[1].
	— Abulqosim az-Zamaxshariy

B

	Befahm mehmon uy egasini xijolatga qoʻyadi^[2].
	— Mahmud Qoshgʻariy

	Borma aytmaganning dasturxoniga, Qoʻl uzatsang, qadring tushar noniga. Qoʻshma oʻzgalarning barra kabobin, Qotgan non-u sovuq suving soniga^[3].
	— Pahlavon Mahmud

D

	Doʻst uyida mehmon boʻlgan vaqtingda qoʻlingni, koʻzingni, tilingni tiya bil^[4].
	— Pahlavon Mahmud

M

	Mehmonga borsang, uy egasi koʻrsatgan joyga oʻtir. Nimani keltirsa, indamay ye. Mezbon tashqariga chiqsa, oʻrningdan turma, ruxsatsiz narsa qidirma. Goh buni, goh uni ushlayverma. Ammo kitoblari turgan boʻlsa, koʻrish mumkin^[1].
	— Qayum Nosiriy

	Mehmonga xos boʻlgan odoblardan biri shundayki, kimki mehmonga taklif etilsa, rad qilmay borish kerak. Borganda esa uyning yuqorisini koʻzlamay, uy sohibi qayerni koʻrsatsa, oʻsha joyga oʻtirish lozim. Kirayotganda va oʻtirayotganda taʼzimu tavozeʼni unutmasin. Oʻzlari xohlamay turgan ikki odamning orasiga suqilib oʻtirilmaydi, chunki ularning suhbatiga toʻsqinlik qiladi^[5].
	— Mahmud ibn Muhammad

	Mehmon kirmagan uyga farishtalar ham kirmaydi^[6].
	— Anas ibn Molik

	Mehmonli uy barakali uy. Mehmonsiz uy suvi qurigan tegirmonga oʻxshaydi.
	— Otalar soʻzi^[7]

	Mehmonni davlat va barakotdan sanaydiganlar oʻlib ketdi. Har bir qora sharpa qoʻnoq boʻlmasin, deb chodir buzuvchilar qoldi^[8].
	— Mahmud Qoshgʻariy

	Mehmonni eshikka kuzatib qoʻyish sunnatdir^[1].
	— Husayn Voiz Koshifiy

	Mehmon rioya qilishi lozim boʻlgan odoblardan yana biri shuki, mehmon mezbonga ish buyurmasin. Chunki buyurgan ishini bajarish mezbon uchun ogʻir boʻlishi mumkin. Agar mehmon qanday ovqat qilib berishi haqida soʻrasa, yengil ovqatni tanlasin. Ulugʻ kishilar doimo shunday qilishgan^[1].
	— Mahmud ibn Muhammad

	Mehmon sevgan kishining yemishi bol boʻladi.
	— Otalar soʻzi^[9]

O

	Ojiz, gʻarib mehmon kelsa, hozir boʻlgan narsani mehmonga tezlik bilan qoʻy, unga malol keltirma^[1].
	— Mahmud Qoshgʻariy

Q

	Qoʻnoq qoʻnmas qora uylar yiqilsa yaxshi^[1].
	— Qoʻrqut ota

Y

	Yaxshi odamning mehmoni koʻp boʻladi.
	— Otalar soʻzi^[9]

Ch

	Chaqirilmagan yerga kelgan mehmon, supurilmagan yerda oʻtiradi.
	— Otalar soʻzi^[9]

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Tursun 2006, s. 101.
↑ Tursun 2006, s. 103.
↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 157.
↑ Tursun 2006, s. 170.
↑ Tursun 2006, ss. 100–101.
↑ Tursun 2006, s. 102.
↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 135.
↑ Tursun 2006, s. 100.
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 134.

Adabiyotlar

Xomidiy, Hamidjon; Hasaniy, Mahmud. Mashriqzamin hikmat boʻstoni. Toshkent: „Sharq“ nashriyotmatbaa konserni, 1997 — 251-bet. ISBN 978-9943-00-130-5.
Tursun, Ahmad. Sharq donishmandlari hikmatlari. Toshkent: „Sharq“ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi, 2006 — 208-bet.

[FOOTNOTETursun2006101-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Tursun 2006, s. 101.

[FOOTNOTETursun2006103-2] Tursun 2006, s. 103.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy1997157-3] Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 157.

[FOOTNOTETursun2006170-4] Tursun 2006, s. 170.

[FOOTNOTETursun2006100–101-5] Tursun 2006, ss. 100–101.

[FOOTNOTETursun2006102-6] Tursun 2006, s. 102.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy1997135-7] Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 135.

[FOOTNOTETursun2006100-8] Tursun 2006, s. 100.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy1997134-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 134.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]