Oraziy
| Oraziy | |
 Vikipediyadagi maqola
|
Oraziy (taxallusi; asl ismi: Alixon Mullaoxun oʻgʻli; 1867-yil, Namangan – 1942-yil) – shoir, oʻqituvchi va kotib.
| A B D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V X Y Z Oʻ Gʻ Sh Ch Ng |
A
[tahrirlash]- Aduvdin doʻstlikni tutma umid,
Ki, boʻlmas jam’ hargiz oʻt bilan suv[1]. - Agarchi koʻrsatsa lutfu niyoz,
Kin ahliga takya qilmoq yomon,
Inonmoq ziyondur, ziyondur, ziyon[1]. - Ayda mustahkam ishingni ey ulugʻ oʻgʻul,
Har na kim hikmat eli der ayla qabul[1].
B
[tahrirlash]- Bilsang, topsang ilojin, boʻlmagil nodonga doʻst,
Ittifoq boʻlsang, izhor etmagil asrordin[1]. - Birovkim uzni bilmas, bilguvchi yoʻl boshlasa yurmas.
Sovurgʻon, pir urgon jumla nodonlikdan avlodur[1]. - Bizni xorlikka solgan, begumon bildik – bilimsizlik
Degaymiz ong uchun, oh, ongsizlik – bilimsizlik.
Demoqchiman ilm, odob tugsin, fazl oʻlib nomi,
Oʻshandogʻ bir oʻgʻildin lazzat olsin bu jahon komi,
Bilim shundogʻ boʻlganda, yer yuzida qolmasin omi,
Boʻlur ul onda inson bir-biriga lutf-ehsonlik[1]. - Bu jahonga kelding ey tan, boʻlmagil andishasiz,
Barkamol koʻklab turolmaydi daraxti reshasiz.
Ayla islohi hayoting, fikr etib odob qil,
Qilmagʻil umringni zoye dangasa, nobop ila[1]. - Boʻlmoq kerak hamisha insonda toza gʻayrat,
Qoʻl ushlashib ish ishlang bir-biringga bomuhabbat[1].
D
[tahrirlash]- Doʻst shunday kishiki, u hech qachon oʻz doʻstidan narsasini ayamaydi. Mol uchun xasis va baxil boʻlgan kishidan doʻstlik kutib boʻlmaydi[1].
H
[tahrirlash]- Har kimsaning makoni oʻlsa sahro,
Quruq choʻpdek qurutgusi harorat[1]. - Har kishikim zulmdan xanjar chekar,
Dahr oʻzining oni birla bosh kesar[1]. - Har yerda rasm mehru vafo koʻproq oʻlgʻusi,
Jamiyatda huzuru safo koʻproq oʻlgʻusi[1]. - Hasmi donoki, ofati jondur,
Yaxshiroq doʻstdinki, nodondur[1]. - Hunar bir boʻlub yopmish ayb,
Qilur doʻst ul bir hunarga nazar[1]. - Husnu suratga boqib oshifta boʻlma, ey koʻngul,
Aqli boʻlmay hur tal’at boʻlsa ham darkor emas[1]. - Hushyor shunday odamki, qoʻlida borini diqqat bilan saqlaydi. Bugungi ishni ertaga qoldirmaydi[1].
I
[tahrirlash]- Istasangkim boʻlgʻosen, ey dil, nekoʻ,
Boʻl hamisha rost koru, rost xoʻ[1].
J
[tahrirlash]- Jaholat ahliga hargiz qoʻshilma, to tiriksan,
Jaholat ahlidin ming yoʻl fuzundir misli hirsu it[1].
K
[tahrirlash]- Kimiki axloqi zohiri xushdur,
Ani hargiz yomon gumon qilma[1]. - Kimki mehru ahldin begonadur,
Koʻngli ichra oshnoligʻ boʻyi yoʻq[1]. - Kimki oyini zulm pesha qilur,
Oʻzi oʻz boʻyniga kamand solur[1]. - Kishikim ilm ila boʻlsa tavongar,
Ne gʻam gar yoʻqtur ango zaru guhar[1].
M
[tahrirlash]- Mansab uchun lof urarlar, base,
Mol uchun jahd qilurlar base[1]. - Mard boʻlsang, oʻz soʻzingni qilma koʻp beeʼtibor[1].
- Mard kelding, mard ketgil, toqating toq boʻlsa ham,
Oʻtma nomard koʻprigidan suv seni oqizsa ham[1]. - Mashaqqat chekmayin aslo kamola yetmas insonlik,
Yigitlikda yarashmas har ishda boʻlmoq parishonlik[1].
Q
[tahrirlash]- Qilma haddingdan tajovuz, topmayin desang shikast,
Kibr ila magʻrurlar, koʻrdingmi, qandogʻ boʻldi past[1].
R
[tahrirlash]- Rohat muyassar ulmas to chekmasang mashaqqat[1].
Y
[tahrirlash]- Yegil zerdastlar gʻamin zinhor,
Sanga ham zabardast erur roʻzgʻor[1]. - Yer yuzi bir dashtu sahro boʻlsa, gulzori ilm,
Sahnai olamni boʻlmoqda namudori ilm.
Ilmu fan birla qurollanmoqda sardori ilm,
Ilm oʻqi, hech bir jonga yetkurmaydi ozor ilm[1]. - Yetishni jazm etib har ishda boʻlsang boʻl sabot ila,
Agarda qilmasang har ishingni ehtiyot ila,
Qachon yuz bergay, oʻgʻlum, bu jahonda shodu xandonlik[1]. - Yigitlikka yarashgay qahramonlik birla polvonlik,
Tengu tush fazlu hunar topmoqda maktabda yurib,
Koʻcha-koʻyda sen yurib chekmoq alam darkor emas,
Kundalik umringni oʻrganmogʻu oʻrgatmoqqa bor,
Bu jahonda hech bir ish koʻrki nodarkor emas[1].