Odam

Odam
	;
Qardosh loyihalar
	Vikipediyadagi maqola Vikimaʼlumotlar sahifasi Vikilugʻatdagi maʼnolari Vikiombordagi tasvirlar Wikinewsdagi yangiliklar

Odam yoki inson — sut emizuvchilar sinfining Hominidae oilasiga mansub primat turidir. Odamlar abstrakt fikrlash, nutq, introspeksiya qobiliyatli yuksak rivojlangan miyaga egadirlar. Bunday miya bilan odamlar mehnat qurollari ishlatishni oʻrganib, boshqa tur hayvonlardan ilgʻorlashib ketdilar. Odam ijtimoiy mehnat asosida shakllangan tafakkur va nutqqa ega boʻlishi, mehnat qurollari yasashi va atrof muhitga faol taʼsir koʻrsata olishi bilan boshqa tirik mavjudotlardan farq qiladi.

E

	Eng maqbul fazilat — vatanga va odamzodga koʻrsatilgan xizmatda^[1].
	— Jak Delil

G

	Gar inson ekansan, xalq manfaati yoʻlida harakat qil, toki xalq oʻz xohish-istagi bilan sening xizmatingda boʻlsin^[2].
	— Majididdin Xavofiy

I

	Inson agar qulflangan sandiq boʻlsa, uni tajriba ahligina ocha oladi^[3].
	— Otalar soʻzi

	Inson qanday boʻlishi haqida qachongacha jar solish mumkin, inson boʻlish vaqti ham kelgandir^[4].
	— Mark Avreliy

	Inson yaxshilikning qulidir^[5].
	— Otalar soʻzi

K

	Kimdaki boʻlmasa zamona gʻami, Yo olamdan emas, yo emas odam^[6].
	— Pahlavon Mahmud

O

	Odam borki, odamlarning naqshidur, Odam borki, hayvon undan yaxshidur^[7].
	— Alisher Navoiy

	Odamlarga odamlarning yoqimlirogʻi odamlardan behojat boʻlgani va ulardan hech narsa soʻramaydiganidir. Odamlarga odamlarning yoqmaydigani ularga muhtoj boʻlganidir. Alloh uchun odamlarning suyumlirogʻi Allohga muhtoj boʻlgani va Undan soʻragani, Allohga odamlarning yomonrogʻi Undan behojat boʻlgani va hech narsa soʻramaganidir^[8].
	— Fuzayl ibn Iyoz

	Odamlarga zarari ham, foydasi ham tegmaydigan kishidan faqirroq odam yoʻq^[9].
	— Qobus

	Odamlarni davlating yetarli va ishing yurishib turganda emas, balki kambagʻallik va nochorlik paytingda sina, shunda ularning yaxshi yoki yomon ekanini bilasan.
	— Otalar soʻzi^[5]

	Odamlarning oliyjanobi oʻziga nisbatan odamlarda muhabbat uygʻonishiga urinuvchi, odamlarning baxili esa oʻziga nisbatan doʻstlarida nafrat tugʻdiruvchi kishidir.
	— „Maxzan al-ulum“ asaridan^[10]

	Odamiyga yomon ayb shuki, oʻziga ziyon yetkazadigan narsaga erishganiga shod boʻlgay^[11].
	— Hakim at-Termiziy

S

	Sizga uzatilgan hamma qoʻlni tutavermang, chunki inson niqobidagi necha shaytonlar bordir^[12].
	— Jaloliddin Rumiy

Y

	Yaxshi odam boʻlish uchun ibodat qilishning oʻzi kifoya emas, balki yaxshi qalbli, yomonlarni yomon koʻruvchi boʻlish kerak^[13].
	— Abdulloh ibn Masʼud

Oʻ

	Oʻqishni bilsangiz, har bir inson bir kitobdir^[14].
	— Ali ibn Abu Tolib

	Oʻzgalar gʻamini chekmasa odam, Anga noloyiqdir inson, degan nom^[15].
	— Saʼdiy Sheroziy

Manbalar

↑ Voronsov 1989, s. 20.
↑ Tursun 2006, s. 108.
↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 104.
↑ Voronsov 1989, s. 28.
↑ ^5,0 ^5,1 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 108.
↑ Tursun 2006, s. 138.
↑ Tursun 2006, s. 124.
↑ Tursun 2006, s. 33.
↑ Tursun 2006, s. 132.
↑ Hamidjon Xomidiy; Mahmud Hasaniy. Mashriqzamin hikmat boʻstoni. Toshkent: „Sharq“ nashriyotmatbaa konserni, 1997-yil — 251-bet.
↑ Tursun 2006, s. 133.
↑ Tursun 2006, s. 139.
↑ Tursun 2006, s. 131.
↑ Tursun 2006, s. 59.
↑ Tursun 2006, s. 127.

Adabiyotlar

Xomidiy, Hamidjon; Hasaniy, Mahmud. Mashriqzamin hikmat boʻstoni. Toshkent: „Sharq“ nashriyotmatbaa konserni, 1997 — 251-bet. ISBN 978-9943-00-130-5.
Tursun, Ahmad. Sharq donishmandlari hikmatlari. Toshkent: „Sharq“ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi, 2006 — 208-bet.
Voronsov, Vladimir. Tafakkur gulshani, Sharifa Abdurazzoqova tarjimasi, Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1989 — 464-bet. ISBN 5-635-00915-X.

[FOOTNOTEVoronsov198920-1] Voronsov 1989, s. 20.

[FOOTNOTETursun2006108-2] Tursun 2006, s. 108.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy1997104-3] Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 104.

[FOOTNOTEVoronsov198928-4] Voronsov 1989, s. 28.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy1997108-5] 5,0 ^5,1 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 108.

[FOOTNOTETursun2006138-6] Tursun 2006, s. 138.

[FOOTNOTETursun2006124-7] Tursun 2006, s. 124.

[FOOTNOTETursun200633-8] Tursun 2006, s. 33.

[FOOTNOTETursun2006132-9] Tursun 2006, s. 132.

[10] Hamidjon Xomidiy; Mahmud Hasaniy. Mashriqzamin hikmat boʻstoni. Toshkent: „Sharq“ nashriyotmatbaa konserni, 1997-yil — 251-bet.

[FOOTNOTETursun2006133-11] Tursun 2006, s. 133.

[FOOTNOTETursun2006139-12] Tursun 2006, s. 139.

[FOOTNOTETursun2006131-13] Tursun 2006, s. 131.

[FOOTNOTETursun200659-14] Tursun 2006, s. 59.

[FOOTNOTETursun2006127-15] Tursun 2006, s. 127.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]