Gʻarbiy frontda oʻzgarish yoʻq
Gʻarbiy frontda oʻzgarish yoʻq (nemischa: Im Westen nichts Neues) — Erich Maria Remarquening 1929-yilda nashr etilgan mashhur asari. Bu roman, yosh askar Paul Boymer va uning ulfatlari frontdagi hayoti va barcha koʻrgan narsalari haqida hikoya qiladi.
Iqtiboslar
[tahrirlash]- Bu kitob aybnoma ham, afvnoma ham emas. Bu shunchaki urush dastidan juvonmarg boʻlgan avlod haqidagi, garchi zambarak oʻqidan omon qolsa-da, shu urushning qurboniga aylanganlar toʻgʻrisidagi koʻngil izhoridir.
- Belimizdagi kamarni oxirigacha tortib, ogʻzimizga bir tishlamdan non solamiz, lekin chaynamaymiz – shimamiz. Chunki uni tejash kerak. Qornimiz piyozposti boʻlib ketgan. Men nonning yumshoq joyini yeb, ustki qatlamini haltamga yashiraman, keyin uni yana olib, har zamonda soʻrib-soʻrib qoʻyaman.
- Biz qiziqchi boʻlganimiz uchun qiziqchilik qilmaymiz, faqat ana shu tuygʻuni yoʻqotmaslikka tirishamiz, aks holda xarob boʻlamiz.
- Umringda bir marta maʼnili gap gapirding. Davlat bilan Vatan – rostan ham bitta narsa emas.
- Ey, oyi, oyi! Siz uchun haliyam goʻdakman – nima uchun tizzangizga bosh qoʻyib yigʻlayolmayman? Nima uchun har doim sipo va jiddiy boʻlishim kerak? Axir, mening ham yigʻlagim, yupatuvchi soʻzlarni eshitgim keladi-ku. Rostan ham goʻdakmanda hali…
- Mana, masalan, kuchukni kartoshka yeyishga oʻrgatib, keyin oldiga bir parcha goʻsht tashlasang, u, albatta, goʻshtga intiladi, chunki qoniga sut bilan kirgan. Agar insonga jinday amal bersang, u bilan ham xuddi shu hol yuz beradi: amalga mahkam yopishadi. Bu holat gʻayriixtiyoriy ravishda sodir boʻladi, sababi, inson ham hayvontabiat mavjudot, sirti boshqacha, xolos. Ustiga sariyogʻ surtilgan qora nondan farqi yoʻq.
- Agar oʻylayversak, xotiralar bizni ezib tashlaydi; har holda men bir narsani payqadim; taqdirga tan berib qoʻyganingda barcha azoblarga chidash mumkin, lekin ular haqida hadeb oʻy sursang, bu oʻylar seni adoyi tamom qiladi.
- Biz tashlandiq bolalarday notovonmiz, ayni paytda muysafidlarday donishmandmiz, biz bagʻritosh, ojiz va yengiltakmiz — nazarimda odam boʻlmaymiz.
- Bir juft koʻzga shuncha dard-u alam qay yoʻsinda jo boʻldi ekan?
