Gʻazab

Gʻazab
	;
Qardosh loyihalar
	Vikipediyadagi maqola Vikimaʼlumotlar sahifasi Vikilugʻatdagi maʼnolari Vikiombordagi tasvirlar

Gʻazab — kuchli darajada achchiqlanish hissi; qahr, jahl.

A

	Ahmoq gʻazablansa, shayton unga akalik qiladi.
	— Otalar soʻzi^[1]

	Allohdan qoʻrqqan kimsa jahl qilmaydi va xohlagan har ishini bajaravermaydi. Agar oxirat boʻlmasa edi, dunyoni bu tarzda koʻrmas edingiz^[2].
	— Umar ibn Xattob

	Aqldan barcha ish yaxshi boʻladi, To gʻazab kelmasa aql barqaror. Bu hikmatni oqil yaxshi biladi, Gʻazab kelsa aql boʻladi nochor!^[3]
	— Xoja Samandar Termiziy

	Aqldek xazina yoʻq, jahldek faqirlik yoʻq, odobday meros yoʻq, mashvaratdek yordamchi yoʻq^[4].
	— Ali ibn Abu Tolib

	Aqllilik ikki narsadan iborat: gʻazab kelganda oʻzini bosishdan va birovdan kuchli boʻlganda uni kechirishdan.
	— Otalar soʻzi^[5]

Azizim, badjahl kishilar bilan doʻst va hamsuhbat boʻlmaginki, ularning ahdi boʻsh va vafo binosi zaif boʻladi. Ular muruvvat yuzini jafo tirnogʻi bilan tirnaydilar, mardonalik chashmasini nomardlik tuprogʻi bilan loyqalaydilar. Ularning nazarida doʻstlikning hurmatiyu, eski ulfatchilikning qadru-qiymati boʻlmaydi.
Bayt:
Xizmat haqin bilmaydigan kimsalarning xizmatin,
Qilma aslo koʻrmaysan na hurmatu, na maqtov!^[6]

— Xoja Samandar Termiziy

Azizim, gʻazab otini sabot jilovi bilan qaysarlik yoʻlidan qaytar! Har qanday shubha zimistonini aql nuri bilan ravshan et! Shunda sen nadomat va pushaymonlik domiga mubtalo boʻlmaysan!
Birov gunoh qilsa, boʻlsang dargʻazab,
Jazo bermay turib uyla yaxshilab!
Badaxshon laʼlini sindirish oson,
Biroq asli kabi boʻlmaydi yamab.
Qilinmagan ishni qilsa boʻladi,
Qilgach, nadomatdan sud yoʻq, ne ajab!^[3]

— Xoja Samandar Termiziy

	Azizim, gʻazab shaytoniy olovning shuʼlasidir. U shunday bir daraxtki, mevasi pushaymonlikdan iborat. Shuning uchun tajribali kishilar gʻazab otashini soʻndirishga uringanlar, jahl luqmasini esa ichlariga yutishga harakat qilganlar!^[7]
	— Xoja Samandar Termiziy

E

	Eng kuchli kishi shunday kishiki, gʻazab kelganda uni bosa oladi, oʻz nafsini esa toʻgʻri yoʻlga boshlay oladi. Sheʼr: Kuchligu ham sher yurak odamni sen mard dema, Gʻazab kelsa gʻazabin bosa olgan mard erur!^[3].
	— Abulbarakot Qodiriy

J

	Javobning yumshogʻi gʻazabni soʻndiradi, soʻzning qattigʻi odamni oʻldiradi.
	— Otalar soʻzi^[7]

K

	Kishi uchun eng foydali, dilni yorituvchi narsa qanoatdir. Eng zararli va nafratli narsa hirs va gʻazabdir^[8].
	— Abu Ali ibn Sino

S

	Serjahl boshda aql boʻlmaydi^[9].
	— Otalar soʻzi

U

	Urush — botirni, jahl — dononi, yoʻqchilik — doʻstni sinaydi^[10].
	— Al-Xoriziy

Gʻ

	Gʻazab shunday bir olovki, u oʻz sohibini yondiradi.
	— Otalar soʻzi^[7]

Manbalar

↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 67.
↑ Tursun 2006, s. 81.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 207.
↑ Tursun 2006, s. 67.
↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 62.
↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 46.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 208.
↑ Tursun 2006, s. 85.
↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 59.
↑ Tursun 2006, s. 165.

Adabiyotlar

Xomidiy, Hamidjon; Hasaniy, Mahmud. Mashriqzamin hikmat boʻstoni. Toshkent: „Sharq“ nashriyotmatbaa konserni, 1997 — 251-bet. ISBN 978-9943-00-130-5.
Tursun, Ahmad. Sharq donishmandlari hikmatlari. Toshkent: „Sharq“ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi, 2006 — 208-bet.

Havolalar

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy199767-1] Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 67.

[FOOTNOTETursun200681-2] Tursun 2006, s. 81.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy1997207-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 207.

[FOOTNOTETursun200667-4] Tursun 2006, s. 67.

[FOOTNOTEMashriqzamin_hikmat_boʻstoni62-5] Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 62.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy199746-6] Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 46.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy1997208-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 208.

[FOOTNOTETursun200685-8] Tursun 2006, s. 85.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy199759-9] Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 59.

[FOOTNOTETursun2006165-10] Tursun 2006, s. 165.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]