Kontent qismiga oʻtish

Pahlavon Mahmud

Vikiiqtibosdan olingan
Pahlavon Mahmud
Fayl:Pourya Valiʼs Tomb.jpg
Vikipediyadagi maqola


Pahlavon Mahmud (forscha: پهلوان محمود‎‎; tojikcha: Pahlavon Mahmud; 1247-yil —1326-yil) – Xorazmlik fors shoiri, maʼrifatparvar, faylasuf va soʻfiy. Xorazm va forslarning milliy qahramoni.


  • Donish erur otgan oʻqim nishoni,
    Dadillik manbai bilimim koni.
    Ezgulik osmonini mahbusiman,
    Zanjirim fanoyu samo ummoni[4].
  • Doʻstim ertalikning gʻamini yema,
    Bu bir naqd nafsni gʻanimat bilgil[5].
  • Doʻst uyida mehmon boʻlgan vaqtingda qoʻlingni, koʻzingni, tilingni tiya bil[1].
  • Ey charxi falak, zamonayi dunparvar,
    Teskari yurishing toʻgʻriga xatar:
    Nodon bosh ustidayu, dono poymol,
    Yo rab, bu falakni et zeru zabar[6].
  • Ishqsiz kamol boʻlmas ushbu olamda[7].
  • Kimdaki boʻlmasa zamona gʻami, Yo olamdan emas, yo emas odam[1].
  • Koʻnglimizga qoʻnmas birovdan gʻubor,
    Bizdan ham birovga yetishgay ozor[1].
  • Koʻzgumga berardim kechqurun sayqal,
    Boqdim unga tiniq boʻlgan bir mahal.
    Shuncha koʻp koʻrindi oʻz aybimki, men,
    Oʻzgalar aybini unutdim tugal[8].
  • Mevali daraxt man har bir oʻtkinchi —
    Tosh otib oʻtsa ham menga boʻlmas or[9].
  • Nomard xizmatiga yondoshma zinhor[10].
  • Olam fili qaytarolmas jurʼatimiz,
    Charxdan zoʻrroq shavkatimiz – qudratimiz.
    Gar chumoli kirib qolsa safimizga,
    Sher etajak uni darhol davlatimiz[11].
  • Olam ishi boshida boʻlmaydi bir mard,
    Nomardning boshidan chiqarardi gard.
    Olam ishi doimo misli nard oʻyin;
    Nayrang bilan yutadi mardlarni nomard[10].
  • Oqil ahli hirsga giriftor boʻlmas,
    Hasad qilgan bilan tillo xor boʻlmas.
    Nomard – it kabidir, mard buyuk daryo,
    Daryo it damidin hech murdor boʻlmas.[1][10].
  • Podsholik istasang boʻl el gadosi,
    Oʻzingni unut-u boʻl el oshnosi.
    El toj kabi boshga koʻtarsun desang,
    El qoʻlin tutginu boʻl xokiposi[12].
  • Yengil oʻtsin desang oʻz kuningni sen,
    Yomon bilan ulfat boʻlma, yur yiroq,
    Yoʻlingga don sochib qoʻyadi tuzoq
    Yoyni egri koʻrib, toʻgʻriligidan
    Oʻq undan qanchalik qochganiga boq[13].
  • Yoinki bir asr zindonda yotmoq,
    Nodon suhbatidan koʻra yaxshiroq[1][14].
  • Yoyni egri koʻrib, toʻgʻriligidan oʻq undan qanchalik qochganiga boq[1].
  • Shikoyat qilma, ey tamagir, nopok,
    Tuproqdan or etma, chunki oʻzing xok!
    Choʻpni ham eltolmas bu suvdan hech kim,
    Gavhar senga boʻlsin, menga bas xoshok![15]

Manbalar

[tahrirlash]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Ahmad Muhammad. Sharq haqni topdi..., (Sharq donishmandlari va allomalarining sara hikmatlari), Toshkent: „Sharq“ nashriyoti, 2006 — 124-bet. 
  2. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 157.
  3. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 102.
  4. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 21.
  5. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 175.
  6. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 65.
  7. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 89.
  8. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 98.
  9. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 195.
  10. 10,0 10,1 10,2 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 82.
  11. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 78.
  12. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 72.
  13. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 106.
  14. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 64.
  15. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 161.
  16. Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 145.

Manbalar

[tahrirlash]