Dushman

	Dushman
	Vikipediya maqolasi
	Vikilugʻatdagi maʼnolar

Dushman (forscha: دُشْمَن‎‎) — dunyoqarashi, manfaatlari, xatti-harakati bir-biriga qarama-qarshi boʻlgan, oʻzaro gʻanim, raqib sifatidagi tomonlarning har biri.

A B D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V X Y Z Oʻ Gʻ Sh Ch Ng

A

	Azizim, dushmanning uzrnamo soʻzlarini eshitib, gʻurur otiga minmaginki, u qanchalik tamalluq qilmasin, yalinib yolbormasin, baribir uning soʻzlari makru hiyladan xoli boʻlmaydi. Adovat niholi uning siynasida barqaror ekan, bu niholning mevasi zarardan oʻzga narsa boʻlmaydi. Bayt: Dushmanga ishonmoq samarasi gʻam, Gʻaflat tuxmin eggan tortajak alam!^[1]
	— Xoja Samandar Termiziy

Azizim, sen dushman soʻzlariga darhol ishonib qoʻya qolma, uning soʻzlari hiyla va aldovdan iborat boʻlib, u oʻz maqsadiga erishish uchun oʻzini nihoyatda muloyim qilib koʻrsatadi. Ichki olamini tashqi olami bilan boʻyab koʻrsatadi. Seni gʻaflatda koʻrgach, tadbir oʻqini maqsad nishoniga uradi. U paytda chora-tadbir koʻrish fursati utgan boʻlib, hasrat va nadomat yordam bermaydi!^[2]

— Xoja Samandar Termiziy

D

	Dushman agar doʻstlik lofini ursa, Aql sohiblari sanamas hech doʻst. Ilon ilonlikcha qoladi doim, Teri oʻzgartirib, tashlasa-da poʻst!^[2]
	— Xoja Samandar Termiziy

	Dushmandan soʻng bir kun boʻlsa ham yashamoq maqsadga yetmoq bilan teng.
	— Otalar soʻzi^[3]

	Dushmanga boʻyin egish oʻlimdir.
	— Otalar soʻzi^[3]

	Dushmanga qarshi hiyla ishlatmasang, dushman hiylasidan oʻlasan.
	— Otalar soʻzi^[3]

	Dushmani koʻpning rohati kam boʻladi.
	— Otalar soʻzi^[2]

	Dushman ishi avval hiyla-yu nayrang, Soʻng hujum boshlaydi, qiladi garang. Bu selning yoʻllari toʻsilmasa gar, Yuzlanar behisob fitna-yu zarar. Fitna yoʻlin bugun toʻsmasang mahkam, Ertaga koʻchayar boʻlib mustahkam!^[2]
	— Xoja Samandar Termiziy

	Dushman qasd aylasa yoʻqotmoq uchun, Oqil boʻlsang jiddu-jahd ayla tamom. Maqsad hosil boʻlsa baxtga yetarsan, Aksi boʻlsa, maʼzur tutarlar mudom!^[2]
	— Xoja Samandar Termiziy

	Dushman soʻzlariga ishonsa kishi, Pushaymon tortishdir oqibat ishi!^[1]
	— Xoja Samandar Termiziy

	Dushman yuziga kulib boq.
	— Otalar soʻzi^[3]

	Dushmanning koʻpligi ogʻir xastalikdan ham xavfli.
	— Otalar soʻzi^[3]

G

	Gohi kulib boqsa, gohi tund inson, Undan uzoq yurgan maʼqul har qachon!
	— Otalar soʻzi^[3]

K

	Kimning doʻst va kimning dushmanligi ogʻir kunlarda bilinadi.
	— Otalar soʻzi^[3]

M

	Mingta odamni oʻzingga doʻst qilaman deb, bitta odamni dushmanga aylantirma, chunki doʻst mingta boʻlsa oz, dushman bitta boʻlsa koʻpdir.
	— Otalar soʻzi^[4]

O

	Otangni dushmani senga hech vaqt doʻst boʻlmaydi.
	— Otalar soʻzi^[2]

T

Toʻzgan paxta boʻz boʻlmas, qadimiy yov doʻst boʻlmas^[1]. — =Qoʻrqut ota kitobidan

Z

	Ziyon yetkazmaydigan dushman, yaxshilik qilmaydigan doʻstdan afzal.
	— Otalar soʻzi^[2]

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 50.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 52.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 53.
↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 127.

Adabiyotlar

Xomidiy, Hamidjon; Hasaniy, Mahmud. Mashriqzamin hikmat boʻstoni. Toshkent: „Sharq“ nashriyotmatbaa konserni, 1997 — 251-bet. ISBN 978-9943-00-130-5.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy199750-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 50.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy199752-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 52.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy199753-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 53.

[FOOTNOTEXomidiyHasaniy1997127-4] Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 127.

[1]

[2]

[3]

[4]