Kontent qismiga oʻtish

Farididdin Attor

Vikiiqtibosdan olingan
Farididdin Attor
Vikipediyadagi maqola
Vikiombordagi fayllar

Farididdin Attor (asl ismi: Muhammad Abu Bakr ibn Ibrohim; tax.1148/1151-yil, Nishopur – 1219/1221-yil) – mutasavvif fors shoiri. Asarlarida tasavvufni targʻib qilgan. Mansur Halloj, Boyazid Bistomiy taʼlimotidagi gʻoyalarni davom ettirgan.



  • Boyliging boʻlganda tanglik qilmagin,
    Yoʻling ochiq boʻlsa, langlik qilmagin![1]
  • Boʻlmasin olamda rizqim kam desang,
    Masʼiyatni kam qilgʻil gʻam yesang[2].
  • Boʻlsa tanballik kishining peshasi,
    Tekkay oyogʻina xorlik teshasi![3]
  • Boʻshamasa tili gʻiybatdan,
    Boʻshamaydi dil uqubatdan[4].
  • Doimo doʻstlar bilan boʻl hamnafas,
    Koʻrma dushmanning yuzini bir nafas![5].
  • Ey birodar, boʻlsa idroking mudom,
    Elda boʻlgin doimo shirin kalom!
    Xoʻmrayib har kimsa achchiq soʻzlagay,
    Doʻstlari undan qochishni koʻzlagay![6]
  • Har kimki dilozordir,
    Hayoti ohu zordir[4].
  • Har kimki poknazardir,
    Jahonda moʻtabardir[4].
  • Har kim tama yoʻlin tutsa gar pesh,
    Oqibat bir kun boʻlgʻuvchi darvesh![7]
  • Ikki kishidan sen yashirma darding:
    Biri tabib erur, biri – hamdarding[4].
  • Ilm ila kimning dili ravshan erur,
    U zamon ichra salomat tan erur[8].
  • Inson ichida eng ablah inson,
    Nafs-havo ketidan boʻladi sarson[4].
  • Keksalarni etsang aziz-u hurmat,
    Seni ham keksaygach, etishar izzat[4].
  • Kim agar doʻstlar bilan yakdil boʻlur,
    Barcha maqsudi aning hosil boʻlur[4].
  • Kimda boʻlsa donishu, aqlu, tamiz,
    Ilm ila hilm ahlini tutgan aziz.
    Sen xatolardan oʻzingni tut uzoq,
    Ey oʻgʻil! Oqil esang solgil quloq![9]
  • Kimdaki botini haromdan pok emas,
    Oni ruhi qobili aflok emas![10]
  • Kimki dushmandan qilmadi hazar,
    Oqibat undan koʻradi zarar[4].
  • Kimki kekkayar manmanlik bilan,
    Doʻstlari oxiri boʻlishar dushman[4].
  • Kim gʻamli kunda yoru mungdosh boʻlur,
    Shodlik kuningda tagʻin yoʻldosh boʻlur[4].
  • Kishilarga boqsang noz-ne’mat kuni,
    Yetishar dodingga mashaqqat kuni[4].
  • Neʼmatim oshsin desang ust-ustiga,
    Non ushogʻin sochma oyoq ostiga![2]
  • Nokas eshigiga qadam qoʻymagʻil,
    Duch kelganda hatto holin soʻrmagʻil[4].
  • Oqil inson topganiga sabr etar,
    Soʻng oʻzining nafsiga ul qahr etar!
    Ablah odam ablahi shunday odam,
    Doimo nafs kuyida oʻrgay qadam![11]
  • Qilgan ishim boʻlmasin desa bas,
    Er faqat oʻz maqsadini oʻylamas![12]
  • Parvona otashdan huzur topsa gar,
    Kuysa ham hech qachon etmaydi hazar[4].
  • Xoʻmrayib har kimsa achchiq soʻzlagay,
    Doʻstlari undan qochishni koʻzlagay[4].
  • Gʻamgin qaro kunda kim senga yor,
    Shodlik kuningda ham unutma zinhor[4].

Manbalar

[tahrirlash]
  1. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 167.
  2. 2,0 2,1 Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 219.
  3. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 222.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 Ahmad Muhammad. Sharq haqni topdi..., (Sharq donishmandlari va allomalarining sara hikmatlari), Toshkent: „Sharq“ nashriyoti, 2006 — 124-bet. 
  5. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 41.
  6. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 91.
  7. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 159.
  8. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 10.
  9. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 9.
  10. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 218.
  11. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 158.
  12. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 166.
  13. Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 141.

Adabiyotlar

[tahrirlash]