Farididdin Attor
Qiyofa
Farididdin Attor | |
![]() | |
![]() | |
![]() |
Farididdin Attor (asl ismi: Muhammad Abu Bakr ibn Ibrohim; tax.1148/1151-yil, Nishopur – 1219/1221-yil) – mutasavvif fors shoiri. Asarlarida tasavvufni targʻib qilgan. Mansur Halloj, Boyazid Bistomiy taʼlimotidagi gʻoyalarni davom ettirgan.
A B D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V X Y Z Oʻ Gʻ Sh Ch Ng |
B
[tahrirlash]- Boyliging boʻlganda tanglik qilmagin,
Yoʻling ochiq boʻlsa, langlik qilmagin![1] - Boʻlmasin olamda rizqim kam desang,
Masʼiyatni kam qilgʻil gʻam yesang[2]. - Boʻlsa tanballik kishining peshasi,
Tekkay oyogʻina xorlik teshasi![3] - Boʻshamasa tili gʻiybatdan,
Boʻshamaydi dil uqubatdan[4].
D
[tahrirlash]- Doimo doʻstlar bilan boʻl hamnafas,
Koʻrma dushmanning yuzini bir nafas![5].
E
[tahrirlash]- Ey birodar, boʻlsa idroking mudom,
Elda boʻlgin doimo shirin kalom!
Xoʻmrayib har kimsa achchiq soʻzlagay,
Doʻstlari undan qochishni koʻzlagay![6]
H
[tahrirlash]- Har kimki dilozordir,
Hayoti ohu zordir[4]. - Har kimki poknazardir,
Jahonda moʻtabardir[4]. - Har kim tama yoʻlin tutsa gar pesh,
Oqibat bir kun boʻlgʻuvchi darvesh![7]
I
[tahrirlash]- Ikki kishidan sen yashirma darding:
Biri tabib erur, biri – hamdarding[4]. - Ilm ila kimning dili ravshan erur,
U zamon ichra salomat tan erur[8]. - Inson ichida eng ablah inson,
Nafs-havo ketidan boʻladi sarson[4].
K
[tahrirlash]- Keksalarni etsang aziz-u hurmat,
Seni ham keksaygach, etishar izzat[4]. - Kim agar doʻstlar bilan yakdil boʻlur,
Barcha maqsudi aning hosil boʻlur[4]. - Kimda boʻlsa donishu, aqlu, tamiz,
Ilm ila hilm ahlini tutgan aziz.
Sen xatolardan oʻzingni tut uzoq,
Ey oʻgʻil! Oqil esang solgil quloq![9] - Kimdaki botini haromdan pok emas,
Oni ruhi qobili aflok emas![10] - Kimki dushmandan qilmadi hazar,
Oqibat undan koʻradi zarar[4]. - Kimki kekkayar manmanlik bilan,
Doʻstlari oxiri boʻlishar dushman[4]. - Kim gʻamli kunda yoru mungdosh boʻlur,
Shodlik kuningda tagʻin yoʻldosh boʻlur[4]. - Kishilarga boqsang noz-ne’mat kuni,
Yetishar dodingga mashaqqat kuni[4].
M
[tahrirlash]- Mutakabbir boʻlishdan oʻzingni saqla. Takabburlik – johillar odati, aqlli odamlar mutakabbir boʻlmaydilar[4].
N
[tahrirlash]- Neʼmatim oshsin desang ust-ustiga,
Non ushogʻin sochma oyoq ostiga![2] - Nokas eshigiga qadam qoʻymagʻil,
Duch kelganda hatto holin soʻrmagʻil[4].
O
[tahrirlash]- Oqil inson topganiga sabr etar,
Soʻng oʻzining nafsiga ul qahr etar!
Ablah odam ablahi shunday odam,
Doimo nafs kuyida oʻrgay qadam![11]
Q
[tahrirlash]P
[tahrirlash]- Parvona otashdan huzur topsa gar,
Kuysa ham hech qachon etmaydi hazar[4].
Q
[tahrirlash]- Quvvatim borida foydam bilmadim,
Tushungan vaqtimda kuchim boʻlmadi[4]. - Qoʻy taʼmani, bor esa senda tamiz,
Shubhasiz, el ichra boʻlgʻaysan aziz[4].
T
[tahrirlash]- Tashlagil hirsni, qanoat pesha qil,
Shum oʻlimning panjasin andisha qil![13] - Toʻrt narsani toʻrt narsadan, yaʼni dilni hasaddan, tilni yolgʻondan va gʻiybatdan, qilgan ishingni munofiqlikdan, qorningni harom-harishdan pok tut, shundagina chin odam hisoblanasan[4].
X
[tahrirlash]Oʻ
[tahrirlash]- Oʻz tili tagida faxriydir odam[4].
- Oʻgʻilginam, totimagil baxil nonidan,
Uzoq boʻl, baxilning dasturxonidan[4].
Gʻ
[tahrirlash]- Gʻamgin qaro kunda kim senga yor,
Shodlik kuningda ham unutma zinhor[4].
Manbalar
[tahrirlash]- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 167.
- ↑ 2,0 2,1 Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 219.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 222.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 Ahmad Muhammad. Sharq haqni topdi..., (Sharq donishmandlari va allomalarining sara hikmatlari), Toshkent: „Sharq“ nashriyoti, 2006 — 124-bet.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 41.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 91.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 159.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 10.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 9.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 218.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 158.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 166.
- ↑ Mashriqzamin hikmat boʻstoni, s. 141.
Adabiyotlar
[tahrirlash]- Hamidjon Xomidiy; Mahmud Hasaniy. Mashriqzamin hikmat boʻstoni. Toshkent: „Sharq“ nashriyotmatbaa konserni, 1997 — 251-bet. ISBN 978-9943-00-130-5.