Kontent qismiga oʻtish

Odob

Ishorat qoʻshish
Vikiiqtibosdan olingan
(Adabdan yoʻnaltirildi)
Odob
Qardosh loyihalar

Odob (arabcha — „adab“ soʻzining koʻpligi) yoki adab — jamiyatda eʼtirof etilgan xulq normasi.

Alifbo tartibi boʻyicha:
A · B · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · X · Y · Z · Oʻ · Gʻ · Sh · Ch · ng · Yana qarang · Havolalar

A

[tahrirlash]
  •  

Adab — irfon ilmi ichradur shamʼ[1].

  — Anbar otin
  •  

Adab kichik yoshdagilarni ulugʻlar duosiga sazovor etadi va u bu barakotdan umrbod bahramand boʻladi[1].

  — Alisher Navoiy
  •  

Adabli boʻlinglar, chunki u muhtoj paytingizda mol boʻladi, istigʻno vaqtingizda husn-jamol[2].

  — Abdulmalik ibn Marvon
  •  

Adabli boʻlmoq faqirlarga yoʻlanmakdir. Adabli boʻlmoq dunyodorlarga ziynat va oroyish bagʻishlaydi[3].

  — Abu Usmon Jaririy
  •  

Aql bilan odob, jism bilan jon.

  — Otalar soʻzi[4]
  •  

Aqldek xazina yoʻq, jahldek faqirlik yoʻq, odobday meros yoʻq, mashvaratdek yordamchi yoʻq[5].

  — Ali ibn Abu Tolib
  •  

Aqli koʻp boʻlib, oʻzi odobsiz boʻlgan kishi ovga qurolsiz chiqqan kishiga oʻxshaydi.

  — Otalar soʻzi[6]
  •  

Aqlli kishi odob qoidalarini mukammal oʻrganishga intiladi. Aqlsiz kishi esa odobga amal qilmaslikka intiladi.

  — Otalar soʻzi[7]
  •  

Azizim, lof urma nasl-u nasabdan,
Nasabdan kechgilu, lof ur adabdan!

  — Otalar soʻzi[8]

B

[tahrirlash]
  •  

Bir kecha mehrobda oʻtirgan joyimda oyoqlarimni choʻzdim. Shunda nomaʼlum tovush qulogʻimga shivirladi: „Podshohlar bilan hamsuhbat odam husni odobli boʻlmogʻi zarur“[9].

  — Abu Yazid Bastomiy

E

[tahrirlash]
  •  

Elga sharaf kelmadi johu nasab,
Lek sharaf keldi hayo-u adab[10].

  — Alisher Navoiy

I

[tahrirlash]
  •  

Ilm va odob tagi yoʻq xazina. Kimki unga ega boʻlsa, qadr-u qiymati biland boʻladi.

  — Otalar soʻzi[11]

K

[tahrirlash]
  •  

Kitob odob-axloqning koni, bilimning esa bulogʻidir.

  — Otalar soʻzi[12]
  •  

Kishida odob boʻlsa, ilm ham boʻlishi lozim. Odob aqlga bogʻliq narsa. Aql ustiga odob ham qoʻshilsa nur ustiga aʼlo nur boʻladi. Ulugʻlik aql-u odob bilan vujudga keladi. Aqlning qadri odob bilan, boylik qadri saxovat bilan, quvvat qadri bahodirlik bilan oshadi[13]. [„Favoqih al-julaso“ asaridan]

  — Qayum Nosiriy

O

[tahrirlash]
  •  

Odob ahli bilan hamsuhbat boʻlish — gullar hidini ufurayotgan tong nasimidan ham shirin[13].

  — Otalar soʻzi
  •  

Odob — faqirlarga suyanchiq, boylar uchun ziynatdir[14].

  — Abu Usmon Hiriy
  •  

Odobli odam tabibga oʻxshaydi, u bilan suhbatlashish koʻngildagi gʻamni quvadi[15].

  — Otalar soʻzi
  •  

Odobning boshi — til[16].

  — Mahmud Qoshgʻariy
  •  

Odobsizlik ota-ona uyini xarob qiladi[17].

  — Otalar soʻzi
  •  

Ota-onasi oʻlgan odamni emas, odob-axloqi boʻlmagan odamni yetim de[18].

  — Otalar soʻzi

S

[tahrirlash]
  •  

Sababsiz kulgi — beodoblik belgisi.

  — Otalar soʻzi[17]

Sh

[tahrirlash]
  •  

Sharaf nasl-u nasab bilan emas, fazl-u adab bilan topiladi.

  — Otalar soʻzi[19]

Manbalar

[tahrirlash]
  1. ↑ 1,0 1,1 Tursun 2006, s. 137.
  2. ↑ Tursun 2006, s. 134.
  3. ↑ Tursun 2006, s. 132.
  4. ↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 61.
  5. ↑ Tursun 2006, s. 67.
  6. ↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 62.
  7. ↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 60.
  8. ↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 33.
  9. ↑ Tursun 2006, s. 56.
  10. ↑ Tursun 2006, s. 161.
  11. ↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 16.
  12. ↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 19.
  13. ↑ 13,0 13,1 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 2.
  14. ↑ Tursun 2006, s. 95.
  15. ↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 3.
  16. ↑ Tursun 2006, s. 145.
  17. ↑ 17,0 17,1 Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 6.
  18. ↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 192.
  19. ↑ Xomidiy & Hasaniy 1997, s. 129.

Adabiyotlar

[tahrirlash]
  • Hamidjon Xomidiy; Mahmud Hasaniy. Mashriqzamin hikmat boʻstoni. Toshkent: „Sharq“ nashriyotmatbaa konserni, 1997 — 251-bet. 
  • Tursun, Ahmad. Sharq donishmandlari hikmatlari. Toshkent: „Sharq“ nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi, 2006 — 208-bet. 

Havolalar

[tahrirlash]
"https://uz.wikiquote.org/w/index.php?title=Odob&oldid=21465" dan olindi