Kontent qismiga oʻtish

Koshgʻariy

Vikiiqtibosdan olingan
Koshgʻariy
Vikipediyadagi maqola
Vikiombordagi fayllar

Mahmud ibn al-Husayn ibn Muhammad al-Qoshgʻariy (Mahmud al-Qoshgʻariy, Mahmud Qoshgʻariy, Qoshgʻariy, yaʼni qoshgʻarlik Mahmud)(1028/1029-yil, Barsxon – 1101/1126-yil, Oʻpal) – turkiy tilshunos olim, filolog. Turkiy xalqlarning arab tilidagi ilk ensiklopediyasi – „Devonu lugʻotit turk“ (1072–1074) muallifi, turkshunoslik ilmining asoschisi.



Iqtiboslar

[tahrirlash]
  • Arpasiz ot qir osholmaydi,
    Yoʻldoshsiz botir jangda yengolmaydi[1].
  • Befahm mehmon uy egasini xijolatga qoʻyadi[1].
  • Belgi boʻlsa, odam yoʻlda adashmaydi, aqli boʻlsa, kishi soʻzda adashmaydi[1].
  • Boshqa kishining moli qoʻlingda boʻlsa ham, seniki hisoblanmaydi. Chunki u qaytariladi[1].
  • Boʻydoq odamga ellik gaz boʻz ham ishtonlikka yetmaydi[1].
  • Doʻstlar bilan totuv yasha, urishib undan ayrilma. Qoʻlingdagi tovuqni chiqarib yuborib, yana boshqatdan qidirma![1]
  • Ikki er hayvon olishadi, oʻrtada pashsha yanchiladi[1].
  • It qopmaydi, ot tepmaydi dema, negaki bu odat ularning tabiatida bordir[1].
  • Kasalning vasiyat qilishi uning uchun yaxshilik keltiradi[1].
  • Mehmonni davlat va barakotdan sanaydiganlar oʻlib ketdi. Har bir qora sharpa qoʻnoq boʻlmasin, deb chodir buzuvchilar qoldi[1].
  • Muhtoj odam har bir narsadan hojati chiqishini oʻylaydi[1].
  • Odobning boshi – til[1].
  • Ojiz, gʻarib mehmon kelsa, hozir boʻlgan narsani mehmonga tezlik bilan qoʻy, unga malol keltirma[1].
  • Osmonga tupurgan kishining tupugi yuziga tushadi[1].
  • Qarindoshlarga, qoʻni-qoʻshnilarga yaxshilik qil, olgan hadyalaring evaziga qimmatliroq narsa hozirla[1].
  • Qurol hozirlashni unutgan askar asir boʻladi[1].
  • Quruq yogʻoch egilmaydi, quruq novda gullamaydi[1].
  • Savdogarning moli toza, beshubha boʻlsa, yoʻl ustida yeydi[1].
  • Til bilan qadalgan narsa tish bilan yechilmaydi[1].
  • Urgʻochi tuya ingrasa, erkak tuya boʻzlaydi[1].
  • Yaxshining soʻngagi tuproqda chirisa ham, nomi qoladi[1].
  • Yotlarning yogʻliq ovqatidan oʻzingga yaqinlarning mushti yaxshi[1].
  • Oʻgʻil dono boʻlsa, ota rohatga yetadi[1].
  • Gʻoz qoʻzgʻolsa, koʻlni oʻrdak egallaydi[1].
  • Chiroyli toʻningni oʻzing kiy, shirin taomingni esa boshqalarga tut[1].
  • Chiyaboʻri qoʻshnichilikka rioya qilib qoʻshnisini yemaydi[1].

Manbalar

[tahrirlash]
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 Ahmad Muhammad. Sharq haqni topdi..., (Sharq donishmandlari va allomalarining sara hikmatlari), Toshkent: „Sharq“ nashriyoti, 2006 — 124-bet.