Oʻtkir Hoshimov

Kitobdagi quvonch va istiroblarni oʻquvchi oʻziniki deb qabul qilsagina, oʻsha haqiqiy asardir.

Oʻtkir Hoshimov (1941-yil 5-avgust, Toshkent – 2013-yil 24-may, Toshkent) – Oʻzbekistonlik yozuvchi va jamoat arbobi. Toshkent Davlat universitetining filologiya fakultetida tahsil olgan.

Iqtiboslari

• Ota mehri Ona mehridan kamroq emas faqat „yashirin“roq boʻladi.
• Ayol kishiga avvalo ona deb qarasak, hammasi joy-joyiga tushadi.
• Dili bilan tili mutassil bir koʻchadan yuradigan odamga oson tutmang…
• Odamlarga hayronsan. Ota-onasi tirikligida ikki ogʻiz shirin soʻzni tekinga aytmaydi-da, ular oʻlganidan keyin ming-ming pul sarflab, oʻsha soʻzlarni qabrtoshga yozdirib qoʻyadi…
• Dunyoda mukammal narsa yoʻq. Hatto muhabbat deb atalmish oliy tuygʻuda ham adolatsizlik bor. Kim kuchli sevsa, oʻsha koʻproq iztirob chekadi.
• Haqiqat degani koʻ-oʻ-oʻp yaxshi narsa. Ammo bir „kamchiligi“ bor: hamisha ham shirin boʻlavermaydi. Achchiq haqiqat koʻ-oʻ-oʻp foydali narsa. Ammo uning ham bir „kamchiligi“ bor: hammaga ham yoqavermaydi.
• Qalamkashga qishloqning qalbi, shaharning aqli kerak.
  • Variant: Ijodkorda qishloqning qalbi, shaharning aqli bo'lishi kerak.
• Yomonlarni ehtiyot qiling! Yomon yoʻq boʻlsa, yaxshining qadri bilinmay qoladi!
• Qarindoshlardan koʻra doʻstlar qadrliroq, chunki doʻstlarni oʻzimiz tanlaymiz, qarindoshlarni esa taqdir!!!
• Yuzingga bir shapaloq urishsa, san ikki shapoloq ur, yoshim bir joyga yetganda anglab yetgan haqiqatim shu boʻldi.
• Faqat bir narsani aniq aytishim mumkin. Mabodo Tangri marhumlarga qayta jon ato qilsa-yu onalar tirilib qolsa, hayot paytida mehr berganmi, bermaganmi – baribir farzandlarini maqtab gapirgan boʻlardi. Onalar hatto vafotidan keyin ham onaligicha qoladi.
• Ayol kishining joni qirqta boʻladi, desalar ajablanmang. Negaki u bitta jonni oʻziga olib qolib, oʻttiz toʻqqiztasini farzandlariga beradi…
• Sen birovga yaxshilik qilsang, javobini kutma. Undan qaytmasa, boshqadan qaytadi. Birov senga yomonlik qilsa javob berma. Sendan qaytmasa, boshqadan qaytadi!
• Doʻstni xoʻrlash – gunoh. Umr yoʻldoshini xoʻrlash – yuz hissa gunoh. Ota-onani xoʻrlash – ming hissa gunoh. Goʻdakni xoʻrlash – cheksiz gunoh…
• Pul hukmron boʻlgan joyda insof oʻladi. Bozor qancha qimmatlashsa, odam shuncha arzonlashadi!
• Hayot ham goho topishmoqqa oʻxshab qoladi. Tez orada taqdiringiz hal boʻlishini bilasiz-u, ammo nima boʻlishini, qanday boʻlishini topolmaysiz.
• „Qush boʻlib osmonda uchma, toshbaqa boʻlib yerda sudralma! Daraxt boʻl. Boshing osmonda, ildizing yerda boʻlsin.“
• Urushda gʻolib va baxtli podshoh, gʻolib va baxtli qoʻshin, gʻolib va baxtli davlat, gʻolib va baxtli tuzum boʻlishi mumkin. Ammo, gʻolib va baxtli odam boʻlmaydi. Negaki, urush odamni odam oʻldirishga majbur qiladi. Odam oʻldirgan odam esa hech qachon baxtli boʻlmaydi!
• Mabodo qachondir mansabdor boʻlib qolsang, bilib qoʻy: amal kursisida oʻtirganingda kim eng koʻp tovoningni yalasa, kursidan tushganingda oʻsha birinchi boʻlib sendan yuz oʻgiradi!
• Koʻpincha qizlar oʻzining goʻzalligini payqasa, aqlini ishlatmay qoʻyadi.
• Doʻst degani daraxt yaprogʻiga oʻxshaydi. Bahor chogʻi behisob. Kuz kelganda sanoqli. Yoshlik chogʻi behisob. Keksayganda sanoqli.
• Hamisha bir orzu bilan yashayman. Shunaqa kitob yozsangki, uni oʻqigan kitobxon hamma narsani unutsa, asar qahramonlari hayoti bilan yashasa. Kitobni oʻqib boʻlgan kuni kechasi bilan uxlolmay, toʻlgʻonib chiqsa. Oradan yillar oʻtib asarni qoʻliga qayta olganida tagʻin hayajonlansa, yangi ma'nolar topsa. Eng katta orzuyim shu..

Asarlari

Daftar hoshiyasidagi bitiklar

• Yaxshigayam, yomongayam birdek yaxshi koʻrinishga urinadigan odam eng xavfli odamdir…
• Hech nimaga hayron qolmaydigan odamdan Olim chiqadi. Hamma narsaga hayratlanadigan odamdan Shoir chiqadi.
• Uyingda shunday koʻzgu borki, sen unga har kuni qaraysan. Har qaraganda oʻz fazilatingni ham, nuqsonlaringni ham koʻrasan. Bu koʻzgu – farzanding!
• Daraxt bir joyda koʻkaradi, deyishadi. Toʻppa-toʻgʻri, bu gap daraxtlarga juda mos tushadi. Odamlarga emas!
• Baxtli odam xudbin bõladi, baxtsizlarga achinmaydi. Baxtsiz odam ham xudbin bõladi, baxtlilarga gʻayrilik qiladi.
• Sopol tovogʻingiz sinsa, dod soling: kessakka aylanadi. Tilla idishingiz sinsa, parvo qilmang: bahosi tushmaydi.
• Donolik bilan nodonlik shu qadar yaqinki, odam donolikni qancha koʻp daʼvo qilsa, shuncha nodon boʻladi!
• Tangri shunaqangi qudratliki, xohlasa, gulshanning qoq oʻrtasidan sassiq alaf oʻstiradi. Xohlasa, botqoqning qoq oʻrtasida nilufarni gullatib qoʻyadi…
• Qancha koʻp tilni bilsangiz, shuncha yaxshi. Biroq, odam ona tilida tafakkur qiladi, ona tilida tush koʻradi, ona tilida yigʻlaydi…Oʻlimi oldidan onasini ona tilida yoʻqlaydi…
• It tumshugʻini suqqani bilan daryo xarom boʻlib qolmaydi. Nomard tosh otgani bilan togʻ qulab tushmaydi…
• Inson shu qadar buyukki, uning fazilatlarini oʻlchash dunyodagi eng baland togʻning eng baland choʻqqisiga emaklab chiqish zahmati bilan teng. Inson shu qadar tubanki, illatlarini oʻlchash -dunyodagi eng baland togʻning eng baland choʻqqisidan emaklab tushish zahmati bilan teng.
• Xudo yozganini bandasi óchirolmaydi. Xudo berganini bandasi tortib ololmaydi.
• Mehrga bemehrlik bilan javob qaytarish insonning abadiy kasalligidir.
• Ayol qalbi teskari magnitga oʻxshaydi: yaqinlashsang uzoqlashadi, uzoqlashsang yaqinlashadi.
• Yaxshiyamki Hudo oftobni bagʻri keng qilib yaratgan. Boʻlmasa yer yuzidagi odamlarning illatlarini har kuni koʻraverib, allaqachon soʻnib qolgan boʻlarmidi…
• Kulishni bilmaydigan odam-- baxtsiz odam. Yigʻlashni bilmaydigan odam esa ikki hissa baxtsiz!
• Tarix takrorlanib turadi degan gap bor. Insoniyat ibtidoiy jamoaga qaytishi mumkin. Buning ilk belgilari hozirdan kòrinyapti:kitob óqiydiganlar kamayib boryapti….
• Telbalarga taʼzim qiling! Yuzta donishmand aytolmagan haqiqatni bitta telba aytadi!
• Bandasidan uyalmagan odamning Xudodan qoʻrqishiga ishonish qiyin.
• Ayol kishini baxtli qilish oson, lekin qimmat!
• Haqiqatni mayib qilish mumkin, ammo oʻldirib boʻlmaydi!
• Xudbinning shiori: „Dunyoga oʻt ketsa- ketsin, olovida mening shoʻrvam pishsin“
• Hech qachon osmonga tupurma! Osmon qahrli. Tupuging yuzinga qaytib tushadi!
• Ayol kuchli. Uning makri 40 tuyaga yuk boʻladi. Erkak kuchli. Chunki u 40 tuyaning yukini yelkasida koʻtarib chopqillab ketadi.
• Ikkita eng xolis hakam — Kitobxon va Vaqt sinovidan o’tgan asar haqiqiy asardir.

Ikki eshik orasi

• Umr ikki eshik orasiga oʻxshaydi. Birinchi eshikdan kirib ikkinchi eshikda chiqib ketamiz. Shu vaqt orasida hayot deb atalmish imoratga bitta gʻisht qoʻyishga ulgurish kerak.
• Odamzot oʻzini judayam baxtiyor his etsa, xudbin boʻlib qolarkan. Oʻzgalarning dardini sezmas ekan.
• Kuchli odamlar kechiradilar. Aqqli odamlar eʼtibor bermaydilar. Zaif insonlar qasos oladilar.
• Qiziq, odam baxtiyor paytida hammani baxtiyor deb oʻylaydi. Boshiga kulfat tushganida esa hamma baxtiyor-u, bir oʻzi baxtiqarodek tuyuladi.
• …Balki, hayotning maʼnisi shudir oʻzi. Tirikmisan kurashasan. Yo yengasan, yo yengilasan. Qiziq, nega endi yengilish uchun kurashish kerak. Choʻqqiga chiqayotgan odam yengilishni niyat qilmaydi-ku. Kurashdingmi, yengishing shart!
• Toʻsatdan tushgan gʻam yosh bolani bir kunda katta odamga aylantirib qoʻyar ekan..!
• Ehtimol oʻgʻrilik qilgan odamning siri ochilmas, ehtimol qotillik qilgan olchoqning ham siri bilinmas. Ammo xiyonat fosh boʻlmay qolmaydi. Negaki, xiyonatni bir odam qilmaydi. Albatta, sherigi boʻladi. Faqat, yomon joyi shundaki, xiyonatdan ozor chekkan odam bu sirni hammadan keyin biladi. Shunisi alam qiladi…
• „Rost bilan yolgʻonning orasi toʻrt enlik“- degan gap bor, qiziq, nega endi oz emas, koʻp emas, toʻrt enlik? Gap shundaki, koʻz bilan quloqning orasi toʻrt enlik ekan. Eshitganingga emas, koʻrganingga ishon… maqsad-shu!
• Boʻyi yetgan qizning orzusi osmondagi yulduzga oʻxshaydi. Uzoqdan yaraqlab koʻrinadi-yu, na yetasan, na tutasan. Yulduz esa olisda sirli-sirli miltirab turaveradi. Talpinasan, hechkimga bildirmay xayol surasan…
• Hovuchimni toʻlatib tuz yeyishim kerak-da, shakar shimgan odamdek iljayib turishim kerak. Nega? Nima uchun? Inson bolasiga bundan ortiq jazo bormi?
• Odamzod yuz yil umr koʻrdimi, ming yilmi – baribir oʻlgisi kelmaydi. Ming yil yashagan bir sahoba „Essiz-essiz, u eshikdan kirdim-u, bu eshikdan chiqib ketyapman“, degan ekan.
• Dunyo nimaga buncha teskari? Nima uchun qilar ishni birov qiladi-yu kasofatiga boshqalar qoladi?!
• Odam qimmatbaho narsasini yoʻqotsa achinadi. Tuhmatga qolsa boshini togʻ-toshga uradi. Qadri yerga urilsa, isyon koʻtaradi. Yaqin kishisidan ayrilsa isyon koʻtaradi. Lekin umididan ayrilsa gʻalati boʻlarkan. Hech nimaga, hech kimga, hatto oʻz qadringga ham achinmaysan. Dod solmaysan. Isyon koʻtarmaysan…
• Nachora, hamma ham rost gapiravermaydi. Ammo yolgʻon soʻzlayotgan odam ham ichida, baribir rostini oʻylaydi.

Tushda kechgan umrlar

• Yillar oʻtib, odamning qiyofasi, gavdasi, hatto, gapirish ohangi ham oʻzgarib ketishi mumkin. Faqat koʻzi oʻzgarmaydi.
• Tun – yolgʻizlarni sinash uchun yuborilgan jazo elchisi. Avval koʻzingni koʻr qiladi. Keyin qulogʻingni shangʻillatadi.
• Odamzot hayotida shunday pallalar boʻladiki, baʼzida ularni hech qachon unutging kelmaydi, baʼzida esa tushingda kechirgandek unutishni xohlaysan.

Nur borki, soya bor

Inson nimagaki erisholmasa, oʻsha narsa aziz tuyuladi. Oʻtmishni qaytarib boʻlmaydi. Shuning uchun ham oʻtgan kunlaringiz bebaho boʻlib tuyulaveradi sizga.

• Sevikli odaming sen bilan oʻpishayotganida yuzini oʻgirib, koʻzini olib qochdimi, bilki – koʻnglida yo xiyonat bor, yo adovat.
• Soyalar borgan sayin koʻzga xunuk koʻrinyaptimi, bilingki nur koʻpayib boryapti. Nur qancha koʻpaysa soya shuncha kamayadi. Ammo oʻz-oʻzidanmas…
• Hozirgi yoshlar tramvayda pista chaqishga uyaladi-yu, oʻpishishga uyalmaydi. Nahot muhabbat pista chaqishdan arzon boʻlsa?!
• Har qanday dardning eng yaxshi davosi – vaqt deydilar. Lekin shunday dardlar boʻladiki, vaqt-bevaqt yangilanib, usti koʻchgan yaradek achchiq-achchiq azob berib turadi.
• Umuman, odamning aqli doim kechikib kiradi. Biz hamma narsaning qadrini oʻzi yoʻqolganidan keyin bilamiz. Hatto bir-birimizning qadrimizni ham.

Dunyoning ishlari

• Ilgari bir haqiqatni bilardim. Ona uchun bolaning katta-kichigi boʻlmaydi. Endi yana bir haqiqatni angladim. Bola uchun ham onaning katta-kichigi boʻlmas ekan. Ona ona ekan. Unga boshqa sifat kerak emas.
• Yulduzlar toʻla osmonga tikilaman. Ehtimol, osmondagi eng yorugʻ yulduzlar onalarning jonidir. Ehtimol, onalarning soʻngan yulduzlari birlashib quyoshga aylangandir. Oftobni ona deyishlari, ehtimol, shundandir.
• Haqiqat havoga oʻxshaydi. Nafas olib turasizu oʻzini koʻrmaysiz. Oʻylab qarasam, oyim goʻdakligimda qayta-qayta aytib bergan….ikki afsona hayotdek oddiy, hayotdek chuqur haqiqat ekan…

Tong va shom

• Bolalikda quyosh sekin chiqayotgandek boʻlaveradi. Keksalikda quyosh tez botayotgandek boʻlaveradi…

Qalbingga quloq sol

• Ayol kishi oʻzini baxtli koʻrsatishga harakat qilyaptimi, bilingki, yuragida dardi bor.
• Oʻzimiz qiziqqan sohani chala-chulpa bilib olamizu, dunyoda bizdan kuchliroq mutaxassis yoʻqday gerdayib yuramiz…

Choʻl havosi

• Inson dunyoga kelgandan keyin, oʻzidan hech boʻlmasa bitta yodgorlik qoldirib ketishi kerak, yashashning maʼnisi ham shu…

Bahor qaytmaydi

• Balogʻatga yetgan qiz muhabbatni emas, muhabbatning oʻzi uni izlab topadi.
• Kishi oʻzini ardoqlaganlarga ozor berarkan-u ozor berganlarni ardoqlarkan.